İsveç Kraliyet Akademisi tarafından her sene dağıtılan Nobel Ödülleri (Fizik, Kimya, Tıp*,Ekonomi) kendi alanında çok önemli ve insanlık yararına buluşlar yapmış bilim insanlarına verilmekte. Bu ödüllerin yanısıra Nobel Edebiyat Ödülü ve Nobel Barış Ödülü’nün kimlere verildiği dünta kamuoyunda diğer ödüllere göre daha bir tartışılabilir ödüllerdir. Türk yazar Orhan Pamuk’un Nobel Edebiyat Ödülünü, Barack Obama’nın Nobel Barış ödülünü alması gibi.

 

Özellkle Nobel Edebiyat ödülünü kimin alacağına dair, ödülü alacak olan yazar hakkında çeşitli spekülasyonlar yapılır, tahminlerde bulunulur; bahisler oynanır. Geçtiğimiz yıllarda Nobel Edebiyat Ödülünü Japon Yazar Haruki Murakami’nin alacağına dair söylentiler çok kuvvetliydi örneğin.

 

Nobel Edebiyat Ödülü’nü kimin alacağını önceden tahmin etmek her zaman çok kolay değil. Bazen bu ödülü “sürpriz” adaylar kazanabiliyor. Ancak bu sene İsveç Kraliyet Akaddemisi Nobel Edebiyat Ödülünü alan yazarı açıkladığında dünya kamuoyunun deyim yerindeyse “ağzı açık kalmıştı”. Evet Nobel Edebiyat Ödülü bu sene ABD’li şarkıcı, söz yazarı Bob Dylan’a verilmişti! Bob Dylan ödülü şarkı sözlerinden dolayı almıştı. Ödüle müzisyenin kendisi bile çok şaşırmış olacak ki, uzun süre sessizliğini korumuş , herhangi bir açıklamada bulunmamıştı. İsveç Kraliyet Akademisi’nin telefonlarına bile cevap vermiyordu. İsveç basını Bob Dylan’ın bu sessizliğini kabalık olarak niteliyordu. Derken Bob Dylan sessziliğini bozdu ve ödülü kabul ettiğini ve Aralık ayında gerçekleşecek olan ödül törenine katılacağını açıkladı.

 

Edebiyat dünyasında pek çok eleştirmen Bob Dylan’ın bu ödüle layık görülmesini tuhaf bulurken bazıları onun şair yanını ön plana çıkararak Nobel Akademisinin bu tercihini “sürpriz ama yerinde” bir karar olarak niteledi. Bu tartışmalar devam ederken, yaklaşık bir hafta önce (7 Kasım 2016) Kanadalı Yazar, şair, söz yazarı ve müzisyen Leonard Cohen’in ölümü dünyada üzüntüyle karşılandı.

 

Nobel Edebiyat Ödülü’nün Bob Dylan’a verilmesi ve hemen ardından Leonard Cohen’in ölümüne olsa olsa kaderin cilvesi diyebiliriz.

 

Bob Dylan hayranlarının büyük çoğunlu aynı zamanda Leonard Cohen hayranıdır. İki sanatçının o kadar çok ortak yanı vardır ki, kıyaslama yapmak kaçınılmazdır. Her ikiside yahudi kökenlidir. Biri ABD’de biri komşu Kanada’da doğup büyümüştür. İkisi hemen hemen yaşıttır aynı dönemleri yaşamıştır. Her ikiside dünya çapında şöhret olmuştur ve ikisininde son derece sadık, son derece entellektüel bir dinleyici kitlesi vardır. Biri ABD’nin diğeride Kanada’nın medar’ı iftiharıdır. Her ikiside seslerinin güzelliği ile değil yazdıkları şarkı sözleri ve şair yanlarıyla ön plana çıkmaktadır.

 

Müzikseverler arasında, Nobel Edebiyat Ödülü’nün Leonard Cohen’e daha çok yakışacağını düşünenler mevcuttur. (Leonard Cohen’in “Gözde Oyun” ve “Görkemli Kaybedenler” adlı bir kuşağı etkilemiş romanları vardır)

 

Leonard Cohen’in ölümünün Bob Dylan’a Nobel ödülü verilmesinden hemen sonra olması Cohen’in

 

Nobel’in Leonard Cohen’e değil Bob Dylan’ verilmiş olması Leonard Cohen’i derinden yaralamış olduğu düşünülebilir.

 

Nobel Edebiyat Ödülü’nün bu sene sürpriz bir isme gitmesi bir yana, madem bir şarkı sözü yazarı, bir müzisyene verilecekti o zaman bu ödülünün Leonard Cohen’e verilmesi daha mantıklı değil miydi?

 

Yoksa İsveç Kraliyet Akademisi esasen ödülü Leonard Cohen’e verecekti de iki müzisyeni birbirine mi karıştırdı?!! Sonrasında böyle büyük bir hatadan geri dönemiyeceği için bozuntuya vermemek uğruna Bob Dylan’a mı verdi?

 

Bob Dylan’ın “bu ödülü leonard Cohen’e vermek yerine bana niye veriyorlar?” diye uzun süre düşündüğü söylentileri var. İsveç Kraliyet Akademisi’nin bu seneki Nobel tercihi görünüşe bakılırsa biraz “karanlıkta” kalacak ve gerçeği asla öğrenemeyeceğiz.

 

Ama kesin olan bir şey var, o da 2017 yılında Bob Dylan değil Leonard Cohen usta’nın yakın zamanda yayınlanan son albümü “YOU WANT IT DARKER” albümünü dinliyor olacağız.

Atilla İlhan’ın anısına