2015 NOBEL Fizik Ödülü açıklandı. Bu sene Ödülü Nötrinolar üzerine yaptıkları çalışmalardan dolayı Japon ve Kanada’lı Bilim Adamları paylaşıyorlar.

Bu sene Nobel Fizik Ödülü Nötrino’ların gizli dünyası ile ilgili can alıcı bulgular elde edilen Bilim Adamlarına verildi. Işığın temel birimi olan fotonlardan sonra, tüm Kozmos’ta ne çok bulunan partiküller Nötrino’lar, Dünyamız sürekli Nötrino bombardımanı altında.

Pek çok Nötrino, kozmik radyasyon ve Dünya Atmosferi arasında gerçekleşen reaksiyonlarda oluşuyor, bir kısmıda Güneş’in içinde gerçekleşen nükleer reaksiyonlar sonucu oluşuyorlar.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi üyesi, BiyoMoleküler ve Organik Elektronik Profesörü Olle Inganäs basına verdiği demeçte ödüle layık görülen çalışmaların insanlaığa faydalarını halka açıklayabilmenin zor olduğunu vurguladı. “Bu çalışmalardan -şimdilik- doğrudan ve pratik anlamda bir sonucu olduğunu sanmıyorum” diye belirtti Profesörü Olle Inganäs.

Daha önceleri kütleleri olmadığı düşünülen Nötrino’ların kütlesi olması ihtimali bile Evren hakkında ne kadar az bilgiye sahip olduğumuzu göstermeye yettiğine dikkat çekiyor.

Takaaki Kajita (56) ve Arthur McDonald (72), Kuantum Fiziğinde Nötrino’ların kütlesi olmadığına dair inanışın doğru olmadığını kanıtlayan bilim adamları. Nötrino konusunda uzman olan İtalyan Fizikçi, Bilim Adamı Antonio Ereditato bu sene Nobel Fizik ödülüne layık görülen keşiflerinin “bilinmeyene doğru büyük bir pencere” açtığını belirtiyor.

Gizemli Nötrino’ların hikayesi aslında uzun bir hikaye. 1930’larda Avusturyalı Fizikçi Wolfgang Pauli, deneylerinde elde ettiği sonuçları başka türlü açıklayamadığı için Nötrino’ların varlığını iddia etmiş ama sonrasında bu teorinin “saçma ve uçuk kaçık” olduğuna kanaat getirmişti. Oysa ki tamamen haklıydı. Yıllar sonra amerikalı fizikçi Frederick Reines Nötrino’ların varlığını ispat etmiş ve bu çalışmalarından dolayı 1995 yılında Nobel Fizik ödülünü almıştı.

Ne işe yarar?

Nötrino’ların bir kütlesinin olduğunun keşfedilmesi özetle “Standart Model”in artık yeterli olmadığını gösteriyor. Partikül Fiziğinde son 40-50 yılda ağır ağır oturmuş olan anlayış sistemi Nötrino’ların kütlesi oladığı gerçeğine dayanıyordu. Bu son buluş mevcut anlayışın sorgulanması gerektiğini gösteriyor Bilim Dünyasına. İtalyan Fizikçi Antonio Ereditato bu yüzden “bilinmeyene açılan pencere” olarak tanımlıyor bu buluşu.

Tabi bu ayrıca Big Bang -Büyük Patlama- konusuyla da ilgili. Evrenin başlangıcında antimaddeye oranla madde biraz daha fazlaydı. Bu küçük “fazlalık” sayesinde madde tamamen yok olmadı, orada öyle kaldı ve yıldızlarımızı, galaksilerimizi ve gezegenlerimizi oluşturdu. Madde -antimadde asimetrisi Evren’i var etti. Bu süreçte Nötrino’ların çok önemli bir rolü vardı muhtemelen.

Öyle sanıyoruz ki bu konuda büyük ilerlemeler elde edebilmek için en az 10 yıl beklemek gerekecek.